Agenda: Evenementen

Agenda met evenementen

FILTRES
Filteren op typen
ALLE
Concert
Theater / Spektakel
Tentoonstelling
Evenement voor kinderen
Lezing / Debat
Vertellingen / Literatuur
Film
Uitstap / Ontdekking / Patrimonium
Stage / Cursus
Fuif
Diverse Activiteiten
Salon / Beurs
Markt en Rommelmarkt
Feest of Folklore
Sportevenement
Virtueel evenement
Varia
Filteren op indicatoren
Speciaal voor kinderen
Speciaal voor gezinnen
Speciaal voor studenten
Artikel 27
Toegang voor mensen met beperkte mobiliteit
Doven en slechthorenden
Filteren
CALENDRIER
Agenda
2 861 evenement(en) gevonden (2551 tot 2600)
Rommelmarkt - Angleur

Rommelmarkt - Angleur

Markten en Rommelmarkten Markten
Place Andréa Jadoulle
Angleur - Liège
De Tram Experience

De Tram Experience

Diverse Activiteiten Culinair evenementen
Place Poelaert
Bruxelles - Bruxelles
DE TRAM EXPERIENCE, EEN UNIEKE REIS IN DE WERELD VAN DE GASTRONOMIE Wat dacht u van een rit aan boord een tram die alles wegheeft van een gastronomisch designrestaurant? Twee uur lang proeft u er van een driegangenmenu ontsproten aan het brein van topchefs uit sommige van de belangrijkste fijnproeversteden ter wereld, dit alles met een uniek uitzicht op Brussels by night. Six voyages sont proposés chaque semaine. Tous les voyages partent de la Place Poelaert. Mardi* à 20h Mercredi* à 20h Jeudi* à 20h Vendredi à 20h Samedi à 20h Dimanche > à 19h (du 30 août au 16 octobre 2016 et du 15 mai au 16 juillet 2017) > à 12h (du 17 octobre 2016 au 14 mai 2017) * Nous donnons la priorité aux privatisations les mardis, mercredis et jeudis. Nous vous renvoyons au calendrier général pour vérification en fonction des jours fériés et autres indisponibilités éventuelles. Heure d'embarquement ? Les passagers doivent se présenter au plus tard à l’heure indiquée sur la carte d’'embarquement . Le Tram Experience quitte son lieu de départ à l'heure prévue. Circulant sur le réseau normal, le Tram Experience n'est pas en mesure d'attendre les retardataires. Nous vous renvoyons aux conditions générales de vente pour les autres modalités. Quelle est la durée du voyage ? Menu " Tram " : 2 heures – 2h10 environ Menu " Experience " (le vendredi et le samedi): 2h45 environ
Speciaal voor gezinnen

Eerste zondag van de maand

Alle maanden
Uitstappen / Ontdekkingen / Patrimonium Erfgoed
Musée de la Ville de Bruxelles
Bruxelles - Bruxelles
Elke eerste zondag van de maand opent het museum gratis zijn deuren.
Rommelmarkt - Belgrade

Rommelmarkt - Belgrade

Markten en Rommelmarkten Markten
Place du Bia Bouquet
Belgrade - Namur
Rommelmarkt - Boninne

Rommelmarkt - Boninne

Markten en Rommelmarkten Markten
Place Arthur Blairon
Boninne - Namur

De Lettermarkt - Antwerpen

Alle maanden
Markten en Rommelmarkten Rommelmarkten
Antwerpen - Antwerpen - Vlaams Gewest
Welkom op de gezelligste boekenmarkt van 't Stad Een nieuwe buurt, een nieuw initiatief. Nieuw Zuid organiseert ‘De Lettermarkt'. Kom vanaf maart 2022 snuisteren tussen tweedehandsboeken, kuieren, lezen of borrelen en geniet van een gezellige en veilige uitstap.
Rommelmarkt - Biercée (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Biercée (woensdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Biercée
Biercée - Hainaut
Rommelmarkt - Basècles (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Basècles (woensdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Basècles
Basècles - Hainaut
Rommelmarkt - Ville-Pommeroeul (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Ville-Pommeroeul (woensdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Ville-Pommeroeul
Ville-Pommeroeul - Hainaut
Rommelmarkt - Ressaix (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Ressaix (woensdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Place Albert 1er
Ressaix - Hainaut
Rommelmarkt - Onnezies (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Onnezies (woensdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Onnezies
Onnezies - Hainaut
Rommelmarkt - Montignies-Saint-Christophe (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Montignies-Saint-Christophe (woensdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Montignies-Saint-Christophe
Montignies-Saint-Christophe - Hainaut
Rommelmarkt - Gallaix (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Gallaix (woensdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Gallaix
Gallaix - Hainaut
Rommelmarkt - Estaimpuis (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Estaimpuis (woensdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Place du Sacré Coeur
Estaimpuis - Hainaut
Rommelmarkt - Enghien (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Enghien (woensdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Place Pierre Delanoy
Enghien - Hainaut
Rommelmarkt - Tongre-Notre-Dame (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Tongre-Notre-Dame (woensdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Tongre-Notre-Dame
Tongre-Notre-Dame - Hainaut
Rommelmarkt - Beloeil (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Beloeil (woensdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Rue du Château
Beloeil - Hainaut

Shandora - Danse Ta Vie - Cours initiatique tous les jeudis

Elke donderdag van 13:30 tot 14:15 van 19:00 tot 19:45
Stages / Cursussen Cursussen
Bruxelles
Bruxelles - Bruxelles
✨ Sluit je aan bij ons voor een initiatiereis met "Shandora - Dans je leven"! ✨

Biobiologische markt

Elke donderdag van 16:30 tot 20:00
Markten en Rommelmarkten Markten
Tour & Taxis
Bruxelles - Bruxelles
🥕 Elke donderdag is het biologische marktdag bij Tour & Taxis! 🌿Kom van 16:30 tot 20:00 uur de Bio Biologische Markt van Hof ter Dreef verkennen.Sla seizoensgroenten, biologische producten en lekkernijen in! Je vindt hier ook een verscheidenheid aan ambachtelijke vleeswaren, zelfgemaakte jam, natuurlijke sappen en nog veel meer.Een geweldige manier om lokale producenten te steunen en te genieten van verse, gezonde voeding!

SLAM DE POÉSIE 24/25

Alle maanden
Concerten Slam
Eden | Centre Culturel Charleroi
Charleroi - Hainaut
Rommelmarkt - Souvret (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Souvret (donderdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Souvret
Souvret - Hainaut
Rommelmarkt - Marcinelle (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Marcinelle (woensdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Place Basile Parent
Marcinelle - Hainaut
Rommelmarkt - Haine-Saint-Pierre (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Haine-Saint-Pierre (woensdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Grand-Place de Haine-Saint-Pierre
Haine-Saint-Pierre - Hainaut
Rommelmarkt - Braine-le-Comte (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Braine-le-Comte (donderdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Grand-Place de Braine-le-Comte
Braine-le-Comte - Hainaut
Rommelmarkt - Colfontaine (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Colfontaine (donderdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Place de Wasmes
Colfontaine - Hainaut
Rommelmarkt - Wagnelée (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Wagnelée (donderdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Wagnelée
Wagnelée - Hainaut
Rommelmarkt - Villerot (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Villerot (donderdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Villerot
Villerot - Hainaut
Rommelmarkt - Thulin (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Thulin (donderdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Thulin
Thulin - Hainaut
Rommelmarkt - Tertre (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Tertre (donderdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Tertre
Tertre - Hainaut
Rommelmarkt - Sars-la-Bruyère (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Sars-la-Bruyère (donderdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Sars-la-Bruyère
Sars-la-Bruyère - Hainaut
Rommelmarkt - Quévy-le-Petit (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Quévy-le-Petit (donderdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Quévy-le-Petit
Quévy-le-Petit - Hainaut
Rommelmarkt - Pâturages (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Pâturages (donderdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Place de Pâturages
Pâturages - Hainaut
Rommelmarkt - Hornu (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Hornu (donderdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Grand-Place
Hornu - Hainaut
Rommelmarkt - Havré (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Havré (donderdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Place d'Havré
Havré - Hainaut
Rommelmarkt - Liberchies (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Liberchies (woensdag)

(elke week)
Markten en Rommelmarkten Markten
Place de Liberchies
Liberchies - Hainaut
Artikel 27

Zondag @ Centrale

Alle maanden
Tentoonstellingen Varia
Centrale for Contemporary Art
Bruxelles - Bruxelles
De Centrale biedt u de kans om de tentoonstelling hosting te bezoeken met een professionele gids.
Space Hero

Space Hero

Tentoonstellingen Varia
Euro Space Center
Libin - Région Wallonne
U kruipt alleen,met uw gezin of met vrienden in de huid van een Space Hero en neem deel aan een ruimtemissie. Dit rollenspel op tablet speelt zich buiten af. U kruipt in de huid van een Space Hero en aan de hand van een tablet neemt u deel aan een ruimtemissie in open lucht. U reist doorheen de ruimtetijd van 4 werelden: de verovering van de ruimte, telecommunicatie, sterrenkunde en ruimte-industrie. U gaat uitdagingen aan (denkvermogen, bekwaamheid, waarneming) en wint punten naargelang de snelheid en de juistheid van uw antwoorden... maar ook van de eigenschappen van uw personage! Vergis u dus niet, kies de goede avatar!

De lantaarnplaatjes van Henry Morton Stanley

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
De collectie van Henry Morton Stanley bevat een zeldzame reeks van 63 lantaarnplaatjes, een deel van de memorabilia die Denzil M. Stanley in 1954 heeft geschonken aan het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika ter nagedachtenis aan zijn vader, Henry Morton Stanley (1841-1904), de beroemde ontdekkingsreiziger die Midden-Afrika doorkruiste. Lantaarnplaatjes werden lang geleden al gebruikt om afbeeldingen te tonen. In de 19de eeuw ging men lantaarnplaatjes vooral gebruiken in het onderwijs. Zo een lantaarnplaatje bestaat uit twee dunne glasplaatjes waartussen een afbeelding geklemd zit. Aanvankelijk werden dunne kleurlaagjes met de hand op de glasplaatjes aangebracht. Door de ontwikkeling van het procedé met droge platen en het gebruik van sterker licht, werd het mogelijk om foto’s – en in het geval van Stanley ook fotografische en gegraveerde reproducties – te projecteren. Het plaatje zat in een lantaarn en er werd gaslicht door gestuurd om de afbeelding te projecteren voor het publiek. Stanley liet de lantaarnplaatjes zien tijdens zijn voordrachten, net zoals we dat vandaag doen met een dia- of PowerPointpresentatie. Om de verkoop van zijn publicaties te financieren, gaf hij regelmatig lezingen aan zowel genootschappen van geleerden als op professioneel georganiseerde tournees, waarmee hij veel succes oogstte. Dit bracht Stanley van Groot-Brittannië tot in Australië en Nieuw-Zeeland, en in de jaren 1890 doorkruiste hij de hele VS. Stanley was heel bedreven in het projecteren van de lantaarnplaatjes. Niet alleen kon hij er de aandacht van het publiek mee vasthouden en zijn reisverhalen mee onderbouwen, de plaatjes kwamen ook tegemoet aan het verlangen van de toehoorders naar tastbaar exotisme. Ze beelden de meeste ontdekkingsreizen van Stanley af: van de zoektocht naar Livingstone in 1871-1872 tot de redding van Emin Pasha in 1887-1890. De voor ‘thuisreizigers’ bedoelde plaatjes schetsten de gebruikelijke stereotiepen en propaganda die op dat moment gangbaar waren in de verschillende koloniale grootsteden en bij hun publiek. Omdat lantaarnplaatjes fragiel zijn, zijn er momenteel nog slechts weinig te vinden. Vandaag worden ze beschouwd als een uiter

De sculpturen van Jane Tercafs

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
Jane Tercafs (1898-1944) liep school aan de academies van Luik en Brussel. Ze maakte furore als beeldhouwster in de woelige politieke, economische en culturele jaren van het interbellum. Tussen 1935 en 1940 verbleef ze driemaal in Belgisch Congo. Het KMMA conserveert een deel van haar archieven en is ook een van de weinige instellingen die een deel van haar oeuvre bewaart waarvoor ze inspiratie zocht in de regio van de Uele: een twintigtal beeldhouwwerken in hardsteen, gips of brons, een tiental schetsen en vijf bas-reliëfs in gips. Door haar contacten met de vrouwelijke bevolking kon Tercafs zich probleemloos onderdompelen in de Yogo- en Meje-culturen van Uele. Haar onafhankelijkheid ten opzicht van de koloniale administratie, waarmee ze ten andere op gespannen voet stond, vergemakkelijkte haar integratie. Naast beeldende kunst hield ze zich ook bezig met etnografisch en taalkundig onderzoek en onderhield ze geregelde contacten met de Commissie voor de bescherming van de inheemse kunsten en ambachten (COPAMI). Ze deed ook een aantal ‘archeologische’ vondsten in de Api-regio, die haar aanzetten bepaalde lokale culturele kenmerken in verband te brengen met het oude Egypte. Zoals veel tijdgenoten kwam de kunstenares in opstand tegen de westerse assimilatie en de verwoestende impact ervan op de zogenaamd ‘traditionele’ kunst, maar ze negeerde daardoor wel de dynamiek van toe-eigening die zich voltrok. Tercafs observeerde de contacten tussen de kolonisator en de lokale gemeenschap, met name de rekrutering door de katholieke missies en de impact van hun kunstateliers, evenals de verzameling van materiële cultuur door de Europeanen. Los van de ‘etnografische’ portretten die in de koloniale periode in de mode waren, slaagde Jane Tercafs er in het portret van een persoon, de ideale voorstelling en de zoektocht naar vormelijke perfectie te verzoenen. Bij de verwerving van de beeldhouwwerken door het KMMA waren echter hun ‘etnografisch’ karakter en de getuigenis die ze vormen van het ‘traditioneler’ Afrika doorslaggevend.

Armand Hutereau als etnomusicoloog

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
Tijdens de expeditie die Armand Hutereau (1875-1914) tussen 1911 en 1913 ondernam voor het Museum van Belgisch Congo verzamelde hij tal van muziekinstrumenten. Hij maakte ook muziekopnamen en legde dans en muziek vast op film. Ook al was Hutereau geen professionele etnomusicoloog, toch hebben zijn open geest, zijn pragmatische aanpak en zijn zin voor nauwkeurige documentatie geleid tot een schat aan gegevens en objecten. Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika bezit in totaal 642 muziekinstrumenten die door Hutereau werden verzameld. Sommige muziekinstrumenten vormen materiële getuigen van eeuwenoude tradities. Bij andere zien we de bekwaamheid van sculpteurs en instrumentenbouwers die zich aanpasten aan de smaak van Europeanen en hun voorkeur voor gedecoreerde kunstvoorwerpen. Hiervan getuigen mooi gedecoreerde hoorns, en harpen met ivoren hals van bij de Mangbetu. Hutereau maakte 254 wassen rollen met geluidsopnamen in het gebied van de Ubangi en de Uele. Deze wassen rollen werden recentelijk gedigitaliseerd in het Etnologisch Museum van Berlijn. Hij was ook één van de eersten om bewegende beelden van de inheemse bevolking vast te leggen op nitraatfilm. Hutereau’s reisgezel Vandenbrouck monteerde deze beelden tot in totaal 80 filmfragmenten, die vandaag bewaard zijn in de vorm van 7 zwartwit filmrollen. De films laten scènes zien uit het dagelijkse leven. We zien mannen die touw maken of spelletjes spelen, vrouwen die deeg kneden of koken, kuddes olifanten die een dorp naderen, een kano die aanmeert en gezinnen die naar de kerk gaan. Een Europeaan reist door het land met een grote groep dragers. Elke filmrol bevat fragmenten waarin muziek wordt gemaakt. Voor de lens van Hutereau speelt een man op een spleettrom en een danser wordt begeleid door xylofoonspel. Een chef danst op ritmisch gezang en we zien dansende vrouwen in lange jurken. Een oprukkende militaire fanfare laat duidelijk de Europese invloed zien.

Op zoek naar traditionele muziek in Congo en in Rwanda in de jaren 1970

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
In 1966 kreeg de etnomusicologie als wetenschap een vaste plaats in het museum. De opdracht van de afdeling was de traditionele muziek, en de bijhorende muziekinstrumenten en dansen, te registreren, te beschrijven, te analyseren en onder de vorm van allerlei publicaties aan een breed publiek voor te stellen. Het fotoarchief van de afdeling laat zien hoe tijdens diverse wetenschappelijke zendingen dit doel werd nagestreefd. Dankzij de institutionele samenwerking met het Institut National de Recherche Scientifique (INRS) van Butare werd van 1973 tot 1985 onderzoek verricht naar de Rwandese muziek- en danscultuur. Dit resulteerde in een belangrijke collectie klank- en beeldopnamen, die een overzicht biedt van het hele gamma aan muziekuitingen uit die periode in Rwanda. In de jaren 1970 leidde een samenwerkingsakkoord met het toenmalige Zaïre tot de oprichting van het Institut des Musées Nationaux du Zaïre (IMNZ). Hierdoor kon musicologisch onderzoek worden gestart in de provincies Shaba (Katanga) en Kasai. Eerst kwam de Luba-muziek aan bod, met vooral aandacht voor de muziekinstrumenten en de liederen die het sociale en religieuze leven kenmerkten. Vervolgens kon met de steun van de Lunda-keizer, de Mwaant Yaav, een gelijkaardig onderzoek worden gevoerd bij de Lunda, waar de muziek werd opgenomen die hoorde bij diverse rituelen en gebruiken. Ook bij de Salampasu tenslotte werden dansen en muziekensembles geregistreerd waarvan het bestaan tot dan toe ongekend was. Muzikanten en dansers werkten graag mee en waren overal erg opgezet met de belangstelling voor hun muziek. De geluidsopnames en de bijhorende foto’s en archieven vormen een onschatbare bron van informatie over de traditionele muziek van Centraal-Afrika. Bovendien werd de collectie audio-opnames intussen volledig gedigitaliseerd!

De etnografische veldfoto’s van Auguste Bal

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
Auguste M. Bal was territoriaal agent in het district Bangala van het voormalig Belgisch Congo. Bal toonde een grote interesse voor de cultuur van de Mbuja, de Ngombe en andere volkeren die in het district leefden. Hij was een uitstekend waarnemer die nauwkeurige en waardevolle informatie optekende. Het museum bezit 142 etnografische veldfoto’s van Bal, die een waardevolle bron zijn voor studies over de Congolese provincies Equateur en Mongala. Eind 1931 werd aan lokale ambtenaren in Congo gevraagd om vuurmakers uit verschillende gebieden te verzamelen en die op te sturen naar het Museum van Belgisch Congo in Tervuren. De vraag kwam van Joseph Maes die toen hoofd van de afdeling Volkenkunde was. Auguste Bal reageerde meteen en stuurde in januari 1932 een set vuurmakers op, samen met een tekst van drie pagina’s over de verschillende aspecten van het vuur maken bij de Lobo. De nauwkeurigheid van deze informatie zette Maes er toe aan meer inlichtingen op te vragen bij Bal, over de tradities en gebruiken van de verschillende volkeren in het district Bangala. De enquête over vuurmakers betekende voor Bal het begin van een lange correspondentie met verschillende museumconservators en hij groeide uit tot een nauwe medewerker van het museum. Hij verzamelde tal van legenden en verdiepte hij zich in de geschiedenis van verschillende bevolkingsgroepen. Hij beschreef ook rituelen en dansen en noteerde zorgvuldig basisgegevens over etnografische voorwerpen. Hij verzamelde relatief weinig – een dertigtal – etnografische objecten voor het museum, maar had een belangrijke bijdrage tot de ontwikkeling van de etnografische documentatie over een uitgestrekt gebied in Congo.

De beeldhouwkunst van de Ovimbundu

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
De Ovimbundu zijn een belangrijke Angolese bevolkingsgroep in de huidige provincie Benguela. De kunst van deze cultuur is niet goed gekend bij het grote publiek en het aantal Ovimbundu-werken is betrekkelijk schaars. Niettemin bezit het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA) een van de voortreffelijkste Ovimbundu-verzamelingen. De aanwezigheid van deze collectie in een museum dat oorspronkelijk gewijd was aan wat we nu de DR Congo noemen, is grotendeels te danken aan Robert Verly. Kunstschilder Robert Verly (1901-1963) maakte aanvankelijk deel uit van de Commissie voor de Bescherming van de Inlandse Kunsten en Ambachten (COPAMI). In de jaren 1940 werd hij door de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis van Brussel (KMKG), belast met een etnografische zending in Angola. Tijdens deze zending verzamelde hij de Ovimbundu-beeldjes waarvan er hier enkele worden voorgesteld. De objecten werden eerst ingeschreven in de KMKG, voor hun overbrenging naar het KMMA tussen 1967 en 1979. Robert Verly verzamelde uitgebreide informatie over het geestelijke en materiële leven van de Ovimbundu en de Kimbundu. De voortijdige dood van de onderzoeker verhinderde de publicatie van het merendeel van zijn werken en onderzoek.. De selectie van voorgestelde objecten maakt het mogelijk om, aan de hand van door Robert Verly of door andere onderzoekers verzamelde gegevens, inzicht te verkrijgen in bepaalde aspecten van het religieuze, sociale en politieke leven van de Ovimbundu. We treffen enerzijds bijzonder fijn gesculpteerde mannelijke en vrouwelijke beeldjes aan, anderzijds enkele cefalomorfe knotsen en tenslotte andere voorwerpen zoals pijpen. Algemeen genomen kunnen deze objecten op basis van hun functie in vier grote categorieën worden ondergebracht. Bepaalde voorwerpen zijn verbonden met de soma (de chef of heerser), andere met activiteiten van de ocimbanda (de waarzegger), en enkele, met een vaak erg grove plastiek, zijn gekoppeld aan jachtrituelen. Tenslotte is er ook nog een sculpturale productie die uitsluitend bestemd was voor de verkoop aan Europeanen, zoals aan Robert Verly.

De hoofdrolspelers van de Onafhankelijkheid

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika bewaart de archieven van Jules Gérard-Libois (1923-2005). Hij was de oprichter van het Afrika Studie- en Documentatiecentrum (ASDOC). Dit befaamde centrum is nu in het KMMA opgenomen als de afdeling Eigentijdse Geschiedenis. De archieven van Jules Gérard-Libois bevatten, onder andere, een belangrijke verzameling foto’s die informatie verschaffen over de evenementen en de figuren die een ingrijpende rol gespeeld hebben bij de onafhankelijkheid van Congo en gedurende de postkoloniale periode. Deze bevatten bovendien geluidsopnames van de onderhandelingen tussen België en Congo uit 1960, evenals een collectie werken en tijdschriften. De archieven werden opgebouwd tussen 1958 en 2004 tijdens de volledige beroepsactiviteit van Gérard-Libois. Dit gebeurde in het kader van publicatieprojecten van werken gewijd aan de politieke evolutie van Congo en de Belgisch-Congolese betrekkingen, wat de belangrijkste onderzoeksdomeinen waren van het Centrum voor socio-politiek onderzoek en informatie (Centre de recherche et d'information socio-politiques ou CRISP ), dat ook door Gérard-Libois opgericht werd. Deze werken waren vooral bestemd om Congolese onderzoekers toegang te verschaffen tot betrouwbare bronnen over de geschiedenis van Congo. De archieven overspannen een heel groot stuk van de Congolese geschiedenis, gaande van 1940 tot het moment dat Laurent Désiré Kabila in 1997 aan de macht komt. Een heel belangrijke reeks is gewijd aan de werken van de Belgische parlementaire Onderzoekscommissie over de omstandigheden van de moord op Patrice Lumumba, de toenmalige eerste minister van Congo, in januari 1961. J. Gérard-Libois zetelde als expert in deze commissie in 2000-2001. De tweede belangrijke reeks is die over de rol van Che Guevara in de Congolese guerrilla in 1965. De andere reeksen handelen over Congo tijdens de Tweede Wereldoorlog (1940-1945), de periode voorafgaand aan de onafhankelijkheid van 1960, de opstanden tijdens de jaren 1960, het regime van Mobutu (1965-1993), het traject van Laurent Désiré Kabila (1979-1999), enz.

De schetsboeken van de ontdekkingsreizigers

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
In 1899 gebruikte het tijdschrift Le Petit Bleu voor het eerst de uitdrukking “explorateurs croquistes” (ontdekkingsreizigers-schetsers) om bepaalde werken mee aan te duiden. De uitdrukking kan gebruikt worden om het geheel van grafische kunst te typeren dat geproduceerd werd tijdens drie belangrijke ondernemingen van koning Leopold II: het Comité d'Études du Haut-Congo, de Association Internationale du Congo et de Onafhankelijke Congostaat. De auteurs van de schetsen, tekeningen, aquarellen en schilderijen waren medewerkers van Henry Morton Stanley, militairen van de expedities van de Onafhankelijke Congostaat, of agenten van de administratie. De werken van deze amateur-kunstenaars vormen een soort visuele encyclopedie die kun kennis weergeeft over een omgeving die hen vreemd was en die ze zich probeerden eigen te maken en te delen onder elkaar of met hun familie. Het corpus bevat portretten, afbeeldingen van lichamen en lichaamskunst, van Europese posten en dorpen uit de Evenaarsprovincie, van de Uele, van de Nijl (in de enclave van Lado), van Katanga en van Neder-Congo. We vinden voorstellingen van de materiële cultuur van deze regio’s, alsook tekeningen van insecten, fauna en flora. Bepaalde voorstellingen zouden een lang leven kennen en erg gewaardeerd worden door de professionele makers van koloniale kunst: de stroom, de prauwen, de zonsondergangen, de dansen. Deze grafische kunst vervolledigt de fotografie door er kleur aan toe te voegen of door bepaalde onderwerpen weer te geven die door de beperkingen van de techniek toen nog niet goed konden worden gefotografeerd. De geschriften van deze ontdekkingsreizigers laten toe om hun afbeeldingen in een precieze context te situeren. Samen weerspiegelen de afbeeldingen en de geschriften het historisch kader, de uiteenlopende culturele werelden en ook de brutaliteit van die tijd. Ze laten ook zien hoe westerse kunstenaars moeite hadden om het landschap weer te geven, en vooral het licht, in streken die helemaal niet dezelfde kenmerken vertoonden als in het Noorden. De tentoonstelling van schilderijen van Edouard Manduau in België werd van commentaar voorzien door de kunstcritici. Het Belgisch publiek verwonderde zich over het kleurenpalet en de tonaliteit van het equatoriaal regenwoud. De relatie tussen de afbeeldingen die ter plaatse werden gemaakt, de illustraties van de reisverslagen en tenslotte de fotografie werd nog niet voldoende bestudeerd. Deze buitengewone bronnen liggen klaar om het voorwerp te vormen van een nieuw multidisciplinair onderzoek.
Een Magritte Museum in Brussel

Een Magritte Museum in Brussel

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée Magritte Museum
Bruxelles - Bruxelles
De Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België bezitten de grootste verzameling werken van René Magritte ter wereld. Alle periodes uit de loopbaan van de kunstenaar zijn erin vertegenwoordigd, en ook alle expressievormen waarvan hij gebruik heeft gemaakt – olieverfschilderijen, tekeningen, gouaches, affiches, reclamewerk, brieven, foto’s, sculpturen, films en andere documenten. De collectie heeft een interessante geschiedenis. Zij is het resultaat van doordachte aankopen en milde schenkingen. Daarom wil ik van ganser harte eer betonen aan degenen die tot de vorming ervan hebben bijgedragen. Georgette Magritte en vervolgens Irène Scutenaire-Hamoir legateerden aan de Koninklijke Musea enkele van de meesterwerken waaraan het Magrittemuseum vandaag zijn uitstraling ontleent. Mijn dank gaat uit naar alle donateurs en donatrices: mevr. Germaine Hergé-Kieckens, de Provincie Brabant, Maurice Rapin en Mirabelle Dors. Ook de namen van baron en barones Gillion Crowet mogen hier niet onvermeld blijven: tegelijk met de schenking-inbetalinggeving van hun collectie symbolistische en art nouveau werken verklaarden zij zich akkoord met een langdurig depot van hun werken van Magritte. Mogen al onze weldoeners dit project als een blijvende getuigenis van onze erkentelijkheid beschouwen. Deze unieke collectie verdiende een eigen bewaarplaats in de hoofdstad van Europa. Al in 1984 maakte Philippe Roberts-Jones, de toenmalige hoofdconservator van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, van de Magrittezaal één van de sterke punten van het Museum voor Moderne Kunst. Sindsdien bleef de Magritteverzameling aangroeien, zij begon zelfs andere verdiepingen van het museum te ‘overwoekeren’, en in 2005 kwam de toekomst ervan in een spectaculaire stroomversnelling terecht. Dankzij Charly Herscovici, voorzitter van de Stichting René Magritte, werden in Parijs de eerste contacten gelegd met de verantwoordelijken van de Frans-Belgische groep GDF Suez. Het idee om het toekomstige Magrittemuseum onder te brengen in het huis Altenloh aan het Koningsplein kreeg toen vorm. Dit beschermde gebouw was in 1984 gerestaureerd en werd sindsdien onder meer gebruikt voor tijdelijke tentoonstellingen en voor de presentatie van 19de-eeuwse kunst. Tussen Suez en Magritte bestond al een band: ter gelegenheid van de viering van 175 jaar België steunde Suez de schitterende tentoonstelling Magritte en de fotografie die door de Stichting René Magritte werd georganiseerd. En iets langer geleden werkte de groep ook mee aan de grote retrospectieve tentoonstelling ter herdenking van de 100ste verjaardag van de kunstenaar, een tentoonstelling die door de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België werd ingericht. Een eerste ontwerp werd uitgewerkt en verfijnd met de noodzakelijke museale elementen voor ogen maar tegelijk ook vanuit een originele invalshoek: die van een competentiemecenaat, uniek voor België, een land dat noch over een adequate wetgeving betreffende het ondernemingsmecenaat beschikt, noch over een fiscale wetgeving die deskundigheidsinterventies ondersteunt. Na moeizame onderhandelingen werd een voorlopig contract opgesteld. De onzekere toestand van de Belgische politiek in 2007 zette een rem op het project, maar tijdens de behandeling van de ‘lopende zaken’ konden de museummedewerkers inmiddels wel de financiële vooruitzichten en commerciële strategieën onder de loep nemen. Dit onderzoek gebeurde in nauwe samenwerking met het adviesbureau McKinsey en leidde tot de positieve conclusie dat het project een stevige grondslag had. Nu was het alleen nog wachten op de vorming van een nieuwe regering om met de uitvoering van de plannen te beginnen. De benoeming van minister Sabine Laruelle aan het hoofd van het Federaal Wetenschapsbeleid maakte de heropening van het dossier mogelijk. Op 29 februari 2008 werd voor de verzamelde pers het contract ondertekend tussen: de federale overheid in de persoon van vice-eerste minister Didier Reynders, verantwoordelijk voor de Regie der Gebouwen, en van minister Sabine Laruelle voor de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België; GDF Suez in de persoon van haar voorzitter directeur-generaal Gérard Mestrallet; en de Stichting René Magritte die vertegenwoordigd werd door haar voorzitter Charly Herscovici. Op 27 mei 2008 werd met de onthulling van het door GDF Suez gerealiseerde gevelzeil het startsein voor de werkzaamheden gegeven. Het half geopende gevelgordijn toonde een Rijk der lichten dat door middel van zonnepanelen avond na avond zijn licht over het Koningsplein verspreidde. Dit veelzeggende embleem van het toekomstige Magrittemuseum ging de wereld rond, trok de aandacht van de pers en ontlokte enthousiaste reacties aan talrijke internetgebruikers. Ik heb het genoegen om namens de instelling waarvan ik de leiding waarneem, bijzondere dank te betuigen aan de ondertekenaars van het akkoord dat voor ons de aanvang van een buitengewoon avontuur betekende. In dit project heeft GDF Suez een heel belangrijke rol gespeeld door de interventie van teams van specialisten die, net als Fabricom GTI, AXIMA Contracting en INEO media system, in hun vakgebied tot de absolute top worden gerekend. De visie van deze grote internationale groep opende voor het museum perspectieven op nieuwe toepassingen inzake duurzame ontwikkeling en recente technologieën, groene energie en interactiviteit. GDF Suez en de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België vormden samen een ploeg die in een geest van constructieve samenwerking, hartelijkheid en enthousiasme, door eenzelfde ambitie werd gedreven: de vele soorten kwaliteitsvol vakmanschap en ervaring van GDF Suez inzetten om een ideale plek te creëren voor de ontdekking van het oeuvre van een kunstenaar die het gedachtegoed – en niet alleen de kunst – van de 20ste eeuw diepgaand heeft beïnvloed. Al bezit onze instelling op wereldvlak het grootste ensemble werken van Magritte, toch wilden wij deze selectie nog verruimen. Met de vriendschappelijke hulp van Charly Herscovici, voorzitter van de Stichting René Magritte, werden talrijke Belgische en buitenlandse musea en particuliere verzamelaars bereid gevonden om ons project te steunen door kunstwerken in bewaring te geven of uit te wisselen. De bezoeker zal daardoor tal van juweeltjes kunnen ontdekken die nog steeds in privébezit zijn. Ik ben deze verzamelaars oneindig dankbaar, temeer omdat het museum vanaf 2011 een ruimte zal reserveren voor tijdelijke tentoonstellingen over verschillende facetten van het werk van Magritte – om te beginnen over zijn artistieke relaties met persoonlijkheden als Miró, Breton, Cornell en Dalí. In dat perspectief is de relatie met de grote musea en de verzamelaars van Magrittes werk van essentieel belang, waarbij onze bruikleengevers, naar ik hoop, de voornaamste ambassadeurs van het oeuvre van het Magrittemuseum zullen worden. Onder de partnerships van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten draagt één in het bijzonder grote toekomstverwachtingen in zich: de samenwerking met The Menil Foundation in Houston, geleid door Josef Helfenstein. Dit belangrijke Amerikaanse instituut, in zijn door Renzo Piano ontworpen architecturale kader, lag aan de basis van het eerste grote wetenschappelijke werk over Magritte: de vijfdelige 'catalogue raisonné' onder leiding van wijlen David Sylvester. De tussen 1992 en 1997 verschenen boeken vormen een unieke bron van informatie en tevens een basisdocumentatie die door de Koninklijke Musea gaandeweg zal worden aangevuld en bijgewerkt, in alliantie met The Menil Foundation. Voor de Koninklijke Musea was de associatie met GDF Suez en met de Stichting René Magritte uiterst belangrijk. Het resultaat van deze samenwerking - in het teken van professionaliteit en uitmuntendheid - zal niet alleen voor de stad en het gewest Brussel maar voor de hele Belgische federale staat een hefboom zijn tot culturele en economische ontwikkeling, een stimulans voor het intellectuele leven en een toeristische trekpleister. Op het Koningsplein, in hartje Brussel, in het centrum van Europa, op een historische plek met een levend verleden, kan René Magritte voortaan de waardering genieten die hij verdient vanwege een cultuur waarop hij een onuitwisbare stempel heeft gedrukt met zijn rijke maar ook kritische gedachtegoed en zijn poëtische maar ook subversieve verbeelding.

Realiteit en fictie in de etnografische fotografie van de jaren 1950

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika bezit een vrij volledige reeks foto’s van de Voorlichtingsdienst van Belgisch Congo en Ruanda-Urundi, beter gekend onder de naam Inforcongo. Deze dienst werd opgericht in het begin van de jaren 1950 door het Ministerie van Koloniën om te zorgen voor een positieve beeldvorming over de koloniale onderneming. Veel foto's hebben betrekking op de materiële verwezenlijkingen van de kolonisator, terwijl andere de ingrijpende economische en sociale transformaties van de Congolese samenleving in beeld brengen. De collectie bevat eveneens een opmerkelijke reeks foto’s van traditionele dansen. Kenmerkend voor deze foto’s is de spanning tussen realiteit en fictie, en hun ambigue aanspraak op ‘authenticiteit’. Twee bijzonder productieve en gelauwerde fotografen van Inforcongo waren Carlo Lamote en Henri Goldstein, die zich met veel ijver ook toelegden op etnografische fotografie. Geïnspireerd door het ideaal van de ‘ontdekkingsreiziger’ waren ze voortdurend op zoek naar interessante volkenkundige onderwerpen. Ze waren overtuigd van het feit dat de lokale tradities snel definitief zouden verdwijnen. Om die reden moesten deze snel op de fotografische plaat worden vastgelegd. De traditionele dansen en riten die ze wilden ‘ontdekken’ en documenteren, werden echter vaak door hun eigen toedoen georganiseerd. Ze werden hierbij geholpen door territoriale agenten of missionarissen en ze beschikten over een bijzonder budget om de voorbereidingen en opvoeringen ter plaatse te sponsoren. Met het oog op een ‘objectieve’ registratie werden alle elementen die het resultaat waren van Europese import of beïnvloeding verwijderd vooraleer er gefotografeerd werd. Dit werd nodig geacht opdat de beelden een ‘echte authenticiteit’ zouden hebben. Veel van de traditionele dansen werden hierdoor niet ‘ontdekt’ maar veeleer ‘(her)uitgevonden’. De foto’s werden niettemin gecatalogeerd als wetenschappelijke documentatie, en ze worden tot op vandaag nog vaak kritiekloos gebruikt als objectieve tijdsdocumenten.

De collectie memorabilia van Henry Morton Stanley

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
De beroemde ontdekkingsreiziger Henry Morton Stanley (1841-1904) nam van zijn Afrika-reizen grote verzamelingen voorwerpen en specimens mee naar Groot-Brittannië. Een groot deel daarvan, zoals zaden en stalen van gesteenten, verzamelde Stanley tijdens zijn laatste expeditie, de Emin Pasha-reddingsexpeditie (1887-1890), ondanks pech met kano’s en een gebrek aan dragers. Stanley was verzot op het verzamelen van wapens, die hij thuis aan de muren hing. Zijn publicaties droegen bij tot het classificeren van een aantal voorwerpen, meestal afkomstig uit de Swahili- en Zande-regio’s, maar voor sommige is er vandaag nog altijd geen verklaring. Andere voorwerpen van Stanley zijn het kompas, de thermometer, de hoogtemeter, de sextant en de kunstmatige horizon. Aanvankelijk was Stanley als journalist en selfmade man niet welkom in wetenschappelijke kringen. Ook na zijn succesvolle expeditie en zoektocht naar dokter Livingstone (1871-1872) hadden aardrijkskundigen nog twijfels bij wat hij had gepresteerd. Om die reden werden zijn volgende expedities naar Afrika (1874-1877) en die namens koning Leopold II (1879-1884) voorafgegaan door zorgvuldige voorbereidingen. Om te beantwoorden aan de verwachtingen van de genootschappen van geleerden en aan die van het grote publiek, droeg hij steevast de verplichte attributen en wetenschappelijke instrumenten van de moderne reiziger met zich mee. Uit zijn notities blijkt dat hij de positie van zijn karavaan nauwgezet rapporteerde en de landschappen en vegetatie bestudeerde en beschreef. In 1954 herdacht het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika de 50ste verjaardag van het overlijden van Henry Morton Stanley. Zijn adoptiezoon, Denzil, greep de gelegenheid aan om een schenking te doen van meer dan 300 memorabilia uit het landgoed van zijn ouders in Furze Hill, in het Britse graafschap Surrey. De collectie bestaat uit aantekeningen van Stanley’s reizen, en eretekens en prijzen die hij ontving. De collectie van Stanley-objecten van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika is het enige samenhangende overblijfsel van de uitgebreide collectie die Stanley aanlegde. In 2002 maakten Stanley’s erfgenamen het landgoed in Furze Hill leeg. De overgebleven archieven, foto’s en souvenirs gingen onder de hamer en het huis werd verkocht.

Persona. Maskers uit Afrika

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
Veel bevolkingsgroepen uit subsaharaans Afrika gebruikten, en gebruiken soms nog steeds, maskers voor rituele, politieke of feestelijke doeleinden. Het ene doel sluit het andere overigens niet altijd uit. Het masker moet worden beschouwd als een geheel dat zowel het object omvat – het eigenlijke masker – als de danser, zijn kostuum en de totale visuele manifestatie. Vandaag zijn de maskers in onze musea verworden tot ‘levenloze’ objecten, doorgaans uitsluitend vertegenwoordigd door in hout gebeeldhouwde gezichten. Veralgemenend kunnen we stellen dat masker ontworpen zijn om het gelaat en de identiteit van de dragers te verbergen. Daarnaast echter onthullen de maskers, met name door hun stilistische kenmerken, informatie over de identiteit van de bevolkingsgroepen die ze in scène brachten tijdens specifieke ceremonies. De samenlevingen die maskers creëerden en gebruikten, beschouwden ze als complexe en levende persoonlijkheden. De meerduidigheid van de term ‘persona’ – de titel van een tentoonstelling in het KMMA in 2009 – vat hun karakteristieken mooi samen. Deze oude Latijnse term heeft immers zowel betrekking op de theateracteur, op de rol die hij speelt als op het door hem gedragen masker. Maskers werden in tal van contexten gebruikt. In meerdere West-Afrikaanse landen worden ze nog steeds aangewend om bovennatuurlijke wezens op te roepen: goden, natuurgeesten en voorouders. Toch blijkt dat ze steeds vaker een ludieke rol spelen. Dit is ook het geval in Congo bij de enkele bevolkingsgroepen die de maskers nog laten dansen. De hier voorgestelde selectie toont representatieve voorbeelden van een aantal functies die maskers gewoonlijk vervullen: heksenjager, beschermer van de oogst en van het dorp, opvoeder tijdens de initiatieperiode, handhaver van de politieke macht, begunstiger van de vruchtbaarheid, vertegenwoordiger van een bovennatuurlijke wereld, begeleider van de zielen, wraaknemer, grappenmaker, enz.

De archeologische opgravingen van Sanga

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
Het grafveld Sanga ligt in het Noorden van de provincie Katanga waar de Congostroom de moerassen van de Upemba-depressie doorkruist. Archeologisch onderzoek toonde aan dat de rijkdom van de rivier er sinds lange tijd wordt geëxploiteerd en maakte het mogelijk om 1500 jaar geschiedenis van het gebied te achterhalen. Tot nog toe zijn er in de depressie een vijftigtal archeologische vindplaatsen gekend. Slechts zes sites zijn opgegraven tijdens campagnes in 1957, 1958, 1974 en 1975. De best bestudeerde site is het grafveld van Sanga aan de oever van het Kisale-meer. De collectie ‘Sanga’ van het KMMA bevat vooral archeologische voorwerpen uit de opgravingen van 1957, die onder leiding stonden van Jacques Nenquin. De grafgiften van 34 van de in totaal 55 graven worden bewaard op het KMMA. Het menselijk botmateriaal kwam terecht in het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen en in het Nationaal Museum van Lubumbashi. Daarnaast bevat de collectie van het KMMA ook materiaal verzameld op verschillende plaatsen in het gebied, dat in de loop van eerste helft van de 20ste eeuw werd geschonken aan het museum. De meeste graven in de collectie dateren uit de Kisaliaanperiode (10de-12de eeuw AD). Tien graven kunnen op basis van aardewerkstijl toegewezen worden aan recentere periodes. De samenstelling van de graven geeft inzicht in de sociale organisatie, politiek en economie van deze maatschappijen die reeds een uitgesproken hiërarchie kenden en deel uitmaakten van een bloeiend handelsnetwerk. De grafgiften bestaan uit talrijk aardewerk en metalen sierraden en werktuigen. In sommige graven werden ‘croisettes’ gevonden. Dit zijn koperen kruisvormige staafjes die gebruikt werden als betaalmiddel. Eén graf is opvallend rijk. Er werden 29 potten, 47 armbanden, 25 enkelbanden, 33 ringen, een halsketting en een zware koperen gordel met ijzeren speerpunten en messen gevonden. Het voorkomen van enkele rijkere kindergraven geeft aan dat sociale status erfbaar was.
2 861 evenement(en) gevonden (2551 tot 2600)