Agenda: Evenementen in Vlaams-Brabant

Agenda met evenementen

FILTRES
Filteren op typen
ALLE
Concert
Theater / Spektakel
Tentoonstelling
Evenement voor kinderen
Lezing / Debat
Vertellingen / Literatuur
Film
Uitstap / Ontdekking / Patrimonium
Stage / Cursus
Fuif
Diverse Activiteiten
Salon / Beurs
Markt en Rommelmarkt
Feest of Folklore
Sportevenement
Virtueel evenement
Varia
Filteren op indicatoren
Speciaal voor kinderen
Speciaal voor gezinnen
Speciaal voor studenten
Artikel 27
Toegang voor mensen met beperkte mobiliteit
Doven en slechthorenden
Filteren
CALENDRIER
Agenda
71 evenement(en) gevonden (1 tot 50)
Toegang voor mensen met beperkte mobiliteit

Kunst- en ambachtenmarkt Tremartre 2025 te Tremelo

07 sep 2025
Diverse Activiteiten Kunst- en ambachtsmarkten
Kunstmarkt Tremartre
Tremelo - Brabant Flamand
Tremarte 2025 – Kunst & Ambachtenmarkt in het hart van Tremelo! ✨🎨 Op zondag 7 september verandert het dorpsplein onder de kerktoren van Tremelo in een bruisend centrum van creativiteit, vakmanschap en gezelligheid! Welkom op Tremarte, de jaarlijkse kunst- en ambachtenmarkt waar passie en talent samenkomen.

Plechtige inhuldiging van het Anna van Croy in de abdijkerk van Bellingen.

07 sep 2025
Concerten Klassiek / Modern / Barok / Klokkenspel
Abdijkerk Bellingen
Bellingen - Brabant Flamand
PLECHTIGE INHULDIGING VAN HET HISTORISCH ANNA VAN CROY - ORGEL MUZIKALE MAGIE AAN HET ORGEL Sarah Copriau – Stijn Hanssens FEESTELIJKE VOLKSMUZIEK Luc Ooghe - Joris Jacobs - Bart Praet Zondag 7 september - 15u ABDIJKERK BELLINGEN Gratis toegang - Vrije bijdrage

Jaarlijkse rommelmarkt Korbeek-Lo

14 sep 2025
Markten en Rommelmarkten Rommelmarkten
Oude Baan
Korbeek-Lo - Brabant Flamand
Gezellige openluchtmarkt met een fijne mix van professionele standen en mensen die hun garage leeg gemaakt hebben. De organisatie zorgt dat uw dorst en honger tegen een democratische prijs gestild kan worden Locatie: Oude Baan in Korbeek-Lo tussen de Vengerstraat en de Bierbeekstraat, Rondelaan, Rozenlaan. Standhouders betalen 14€ incl waarborg per 5m Bezoekers moeten niet betalen

rommelmarkt domein t'park EMI Landen

28 sep 2025
Markten en Rommelmarkten Rommelmarkten
Domein 't Park
Landen - Brabant Flamand
Enkel inschrijven via 0495/476866 rommelmarktenlanden@hotmail.com.

Antiek & Rommelmarkt te Vilvoorde

19 okt 2025
Markten en Rommelmarkten Rommelmarkten
ASIAT site
Vilvoorde - Vlaams Gewest
Gezellige Antiek & Rommelmarkt in zaal
Toegang voor mensen met beperkte mobiliteit

Woordenwevers Haacht

20 nov 2025
Vertellingen / Literatuur Literatuur
GC Den Breughel
Haacht - Brabant Flamand
Tijdens de tiende editie van Woordenwevers, nemen in Haacht niet minder dan twaalf auteurs plaats op de sofa om er per twee geïnterviewd te worden over hun werk en activiteiten. Met grote namen als Ria Maes, Dominique Biebau, voormalig VTM-sportanker Stefan Van Loock en Toni Coppers, belooft het alvast een topeditie te worden! En de toegang? Die is helemaal gratis!
Speciaal voor gezinnen
Speciaal voor singles
Speciaal voor studenten

Zin om te dansen? Nieuwe reeksen Salsa en Bachata starten in september op vrijdag!

05 sep 12 dec
Stages / Cursussen Cursussen
Sportcomplex Kessel-Lo
Leuven - Vlaams Gewest
Heb je zin om Salsa, Rueda de Casino of Bachata te leren dansen of je techniek verder te verfijnen? Wacht niet langer… onze nieuwe dansreeksen (10 lessen) starten binnenkort!
Speciaal voor gezinnen
Speciaal voor singles
Speciaal voor studenten

Nieuwe reeksen Salsa en Rueda de casino op maandag starten in september!

22 sep 15 dec
Stages / Cursussen Muziek
Gemeenschapscentrum De Bosstraat
Leuven - Vlaams Gewest
Heb je zin om Salsa of Rueda de Casino te leren dansen of wil je je techniek verder verfijnen? Wacht niet langer, want onze nieuwe dansreeksen van 10 lessen starten binnenkort!
Toegang voor mensen met beperkte mobiliteit

Een stemmige kerst

21 dec 2025
Concerten Klassiek / Modern / Barok / Klokkenspel
pastorij Molenbeek
Bekkevoort - Vlaams Gewest
Kerst- en wintersongs in close harmony, a capella en met live begeleiding

Antiek & Rommelmarkt te Vilvoorde

01 mrt 2026
Markten en Rommelmarkten Rommelmarkten
ASIAT site
Vilvoorde - Vlaams Gewest
Gezellige Antiek & Rommelmarkt

Phantom of the Opera met Elixir d'Anvers

16 dec 13 mrt 2026
Films Projectie
Cultuurhuis De Keizer
Lichtervelde - Flandre Occidentale
CC Beringen
Beringen - Vlaams Gewest
Mark Liebrecht Schouwburg
Mortsel - Vlaams Gewest
...
100 jaar na de première brengt Elixir d'Anvers de stomme film "Phantom of the Opera" terug tot leven met een eigenzinnige muziekkeuze uit de originele partituur en hun zeer uitgebreid art deco repertoire.

Belpop Bonanza fiets- en wandelroutes

Uitstappen / Ontdekkingen / Patrimonium
Dilbeek
Dilbeek - Brabant Flamand

Tramsite Schepdaal

Uitstappen / Ontdekkingen / Patrimonium Erfgoed
Tramsite Schepdaal
Dilbeek - Vlaams Gewest

Bezoek het Kapel van Steenbergen

Alle maanden
Uitstappen / Ontdekkingen / Patrimonium Erfgoed
O-L-V van Steenbergenkapel
Oud-Heverlee - Vlaams-Brabant - Vlaams Gewest
Barokke kapel

Sint-Donatuspark

Tentoonstellingen Permanente expo's
Sint-Donatuspark
Leuven - Vlaams Gewest

Hallerbos

Uitstappen / Ontdekkingen / Patrimonium Wandelingen
Hallerbos
Halle - Vlaams Gewest
Wekelijkse markt - Bloemen en planten

Wekelijkse markt - Bloemen en planten

Markten en Rommelmarkten Markten
Brusselsestraat
Leuven - Brabant Flamand

Park van Tervuren

Uitstappen / Ontdekkingen / Patrimonium Natuur
Park van Tervuren
Tervuren - Vlaams Gewest

Het geheim van Mercator, zoektocht

Diverse Activiteiten Buitenactiviteiten
Naamsestraat, 3
Leuven - Vlaams Gewest
Toegang voor mensen met beperkte mobiliteit

BUZZ MARKET

Alle maanden
Markten en Rommelmarkten Rommelmarkten
30CC/ Wagehuys - Kapel Romaanse Poort
Leuven - Brabant Flamand
Ontdek BUZZ market, een maandelijkse rommelmarkt met bijhorende activiteiten voor jong en oud. Op een unieke locatie, centrum Leuven / Brusselsestraat, omringd in zuiderse sfeer zal elke laatste zaterdag van de maand (mei tot augustus) deze markt zal voor u georganiseerd worden, aan u om ze te ontdekken. Dit event wordt georganiseerd door Bar BUZZ ism Bar Madrid, Bar Berlin, Olevodroom-30CC en de lokale handelaars van de Brusselsestraat.
Espace de découverte du milieu forestier

Espace de découverte du milieu forestier

Uitstappen / Ontdekkingen / Patrimonium Erfgoed
Centre d'information de la forêt de Soignes
Auderghem - Bruxelles

10-uren Rommelmarkt Duisburg

Markten en Rommelmarkten Rommelmarkten
Pachthof 'Stroykens'
Duisburg - Brabant Flamand
10 uren Rommelmarkt

Werken en dagen FC Bergman | Toneelhuis

Theater / Spektakels
30CC/ Schouwburg
Leuven - Brabant Flamand
In 700 voor Christus stelde de Griekse dichter Hesiodos voor zijn broer een reeks raadgevingen op schrift, over de kunst van het landbouwen. Deze brief, getiteld Werken en dagen, werd een boerenalmanak in dichtvorm, die agrarische adviezen paart aan een handleiding voor het leven in het algemeen.

Voodoo Village 2025

12 sep 14 sep
Concerten Festivals
Grimbergen
Grimbergen - Brabant Flamand
Voodoo Village is een boutique elektronisch muziekfestival dat zijn 10-jarig jubileum viert van vrijdag 12 tot en met zondag 14 september 2025. Het vindt plaats in het bosrijke gebied rondom het Kasteel van Humbeek in Grimbergen, nabij Brussel.

Tentoonstelling Corpus Apertum

14 feb 14 sep
Tentoonstellingen Varia
Musée de la Médecine
Anderlecht - Bruxelles
Ontdek de fascinerende geschiedenis van de anatomie en de lichaamsdonatie aan de wetenschap: een unieke onderdompeling in het Museum voor geneeskunde!
Toegang voor mensen met beperkte mobiliteit

Elsa de Lacerda en Mathieu Idmtal - Meesterwerken van Mozart en Prokofiev

20 sep 2025
Concerten Klassiek / Modern / Barok / Klokkenspel
Hoegaarden
Hoegaarden - Brabant Flamand
Violiste Elsa de Lacerda en pianist Mathieu Idmtal brengen een selectie van werken van Mozart en Prokofiev
Dancing & Swinging Boogie-Woogie, Blues & Live Jazz Music Concert Philippe Lejeune 4tet Leuven
Toegang voor mensen met beperkte mobiliteit
Speciaal voor gezinnen

Dancing & Swinging Boogie-Woogie, Blues & Live Jazz Music Concert Philippe Lejeune 4tet Leuven

04 okt 2025
Concerten Jazz
Leuven
Leuven - Brabant Flamand
Kom en beleef deze onvergetelijke avond met Philippe Lejeune, de vermaarde Franse swingende Boogie-Woogie, Blues & Jazzpianist samen met zijn Belgisch trio : Paolo Loveri (Jazz guitar), René Stock (doublebass) en Tristan Patigny (drums) tijdens het Live Jazz Music Concert @ Campus Corso Leuven. Kom dus zeker met je familie en vrienden op zaterdag 04 oktober 2025 van deze swingende muziek genieten en dans mee in de gezellige zaal van Campus Corso te Leuven. Ambiance gegarandeerd !!!

Spirituele Beurs Bloom Fair Brabanthal Leuven

12 okt 2025
Salons / Beurzen Salons / Beurzen
Leuven
Leuven - Brabant Flamand
Sirituele Beurs Bloom Fair Brabanthal Leuven
Rommelmarkt GBS De Letterbijter12 okt 2025
Uitsluitend voor volwassenen
Speciaal voor gezinnen
Speciaal voor kinderen

Rommelmarkt GBS De Letterbijter

12 okt 2025
Markten en Rommelmarkten Rommelmarkten
Wezembeek-Oppem
Wezembeek-Oppem - Brabant Flamand
Op zondag 12 oktober 2025, van 9u tot 14u, veranderen de speelplaats en de overdekte ruimte van basisschool De Letterbijter in een grote, gezellige markt! Kledij, boeken, speelgoed, huisartikelen, decoratie, sport… er is voor ieder wat wils.

Family - Louis Janssens

22 okt 2025
Theater / Spektakels Spektakels
Cultureel Centrum Strombeek
Strombeek-Bever - Brabant Flamand
Voor de voorstelling Family nodigde theatermaker Louis Janssens vier spelers van verschillende generaties uit om samen met hem op scène te staan. Ze vertellen verhalen, stellen vragen en zoeken troost, steun en herkenning bij elkaar. Over hoe familiebanden ons verbinden en hoe die onze levens – onontkoombaar – bepalen.
Toegang voor mensen met beperkte mobiliteit

Dionysos Now! - The Legacy of Adriaen Willaert

23 nov 2025
Concerten Klassiek / Modern / Barok / Klokkenspel
Hoegaarden
Hoegaarden - Brabant Flamand
Dionysos Now! neemt u mee op een sprankelende reis door de klankwereld van Adriaen Willaert en zijn opvolgers, waar de stemmen van de Venetiaanse School versmelten tot tijdloze harmonie.

Infinétude - Alma Söderberg

06 dec 2025
Theater / Spektakels Dans
Cultuurcentrum De Factorij
Nossegem - Brabant Flamand
Zes mensen creëren samen klanken en gedanste ritmes. Hun voorstelling ontplooit zich als zesstemmig concert en als dansvoorstelling voor zes lichamen. Die creatie van gelaagde ritmische, visuele en auditieve patronen wordt de basis waarop ze verder hun dans, zang en gedachten weven.

AMOR FATI - De taal van het lichaam als diepste expressie van liefde

15 jan 2026
Theater / Spektakels Dans
Cultureel Centrum De Meent
Alsemberg - Brabant Flamand
Meer dan een dansvoorstelling: Amor Fati is een fysieke ervaring die liefde, verlangen en verlies tastbaar maakt. Isabelle Beernaert keert terug naar de essentie van onze relaties, geïnspireerd door de acht vormen van liefde uit de Griekse filosofie. Een totaalbeleving met live herwerkte evergreens uit o.a. jazz, soul en rhythm & blues.
Toegang voor mensen met beperkte mobiliteit

Isil Bengi - Een pianoreis door tijd en cultuur

18 jan 2026
Concerten Klassiek / Modern / Barok / Klokkenspel
Hoegaarden
Hoegaarden - Brabant Flamand
De Turks-Belgische pianiste Isil Bengi neemt ons mee op een muziekale reis doorheen tijd en cultuur.

While We Are Here

13 feb 2026
Theater / Spektakels Dans
Westrand
Dilbeek - Brabant Flamand
Raven is van alle tijden: mensen hebben altijd al collectief intens gedanst. Lisa Vereertbrugghen gaat op zoek naar precies dat tijdloze verlangen om samen hard te dansen. Ze nodigde Claire Godsmark, Dolores Hulan, Eimi Legget en Castélie Yalombo Lilonge uit voor een parallel beoefenen van hardcore rave én volksdans.
Toegang voor mensen met beperkte mobiliteit

Le Pavillon de Musique - Mrs. Philharmonica

08 mrt 2026
Concerten Klassiek / Modern / Barok / Klokkenspel
Hoegaarden
Hoegaarden - Brabant Flamand
Ontdek de werken van de zeldzame vrouwelijke componistes uit de barok periode
Toegang voor mensen met beperkte mobiliteit

Kaat Schraepen - Back to Bach

25 apr 2026
Concerten Klassiek / Modern / Barok / Klokkenspel
Hoegaarden
Hoegaarden - Brabant Flamand
Altvioliste Kaat Schraepen toont de blijvende invloed van Johann Sebastian Bach op de klassieke muziek.

[meeuw]

07 mei 2026
Theater / Spektakels Spektakels
Cultuurcentrum De Factorij
Nossegem - Brabant Flamand
“We hebben nieuwe vormen nodig. Nieuwe vormen hebben we nodig, en als die er niet komen, dan maar liever niets” - Konstantin Gavrilovitsj Trepljov in De Meeuw

De kammen van de Chokwe

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
Bij de Chokwe hebben kammen (cisakulo) een dubbele functie. Deze gebruiksvoorwerpen met stevige tanden dienen in de eerste plaats om het haar van mannen en vrouwen te ontwarren. Niettemin kunnen de kammen ook dienst doen als sieraad, ter verfraaiing van het kapsel.

VERNISSAGE EXPOSITION - TENTOONSTELLING - LISMONDE - 07.06.2025

van 14:00 tot 17:30 / zondag van 14:00 tot 17:30
Tentoonstellingen Expo's over grafische kunst
La maison Lismonde
Linkebeek - Brabant Flamand
VERNISSAGE EXPOSITION - TENTOONSTELLING - LISMONDE - 07.06.2025

VERNISSAGE EXPOSITION - TENTOONSTELLING - LISMONDE - 07.06.2025

/ zondag van 14:00 tot 17:30 van 14:00 tot 17:30
Tentoonstellingen Expo's over grafische kunst
La maison Lismonde
Linkebeek - Brabant Flamand
VERNISSAGE EXPOSITION - TENTOONSTELLING - LISMONDE - 07.06.2025

Het oeuvre van de schilder Léon Dardenne

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
Tussen 1898 en 1900 nam de schilder Léon Dardenne (1865-1912) deel aan een wetenschappelijke zending naar Katanga, die geleid werd door Charles Lemaire. Zijn taak bestond er in grafisch en beschrijvend documentatiemateriaal aan te maken. Hoewel dit bovenal op een objectieve manier moest gebeuren, kwam zijn temperament hierbij toch naar boven. Zijn vakkennis en zijn werken vulden die van fotograaf François Michel (1855-1932) aan. Het merendeel van de werken die tijdens deze expeditie door Léon Dardenne werden verwezenlijkt, wordt bewaard in het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika. Het gaat om voorstellingen van fauna, flora, landschappen, dorpen, scènes uit het sociale leven en portretten. De in een album samengebrachte botanische en zoölogische prenten worden gewaardeerd voor hun wetenschappelijke nauwkeurigheid. De verzameling omvat ook karikaturen, gepubliceerd in het tijdschrift Le Petit Bleu, en satirische tekeningen over de exploitatie van de natuurlijke rijkdommen, die dateren van na de Katanga-expeditie. De kunstenaar verdedigt er de Onafhankelijke Congostaat in het kader van de internationale campagne tegen de gewelddadige rubberexploitatie. De belangstelling van Dardenne voor socioculturele aspecten schemert door in zijn iconografie, maar is vooral duidelijk in de door zijn familie bewaarde aantekeningen. In weerwil van de typische vooroordelen van zijn tijd toont hij eerbied voor de gebruiken en voor de solidariteit, en interesseert hij zich voor dansen en lokale technieken. Hij portretteerde de dignitarissen van Katanga en illustreerde de mnemonische optredens van het Mbudye-genootschap. Uit zijn schilderijen blijkt dat hij moeite had met de beheersing van het felle licht in de door hem bezochte regio’s. Zijn landschappen transformeren zich op het ritme van de seizoenen. Het regenseizoen wordt overheerst door het groen van de vegetatie, terwijl het droge seizoen zich kenmerkt door blekere tinten. Bij de lokale gemeenschappen wekte zijn werk zowel fascinatie als wantrouwen op.

Trommels uit sub-saharisch Afrika

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
Het Koninklijk Museum voor Midden Afrika bezit een rijke collectie van meer dan 8.000 muziekinstrumenten, waarvan 85% afkomstig is uit Congo. Samen met de duimpiano is de veltrommel wellicht het meest karakteristieke muziekinstrument in Afrika ten zuiden van de Sahara. De veltrommel vormt als het ware het hart van het samenspel bij de muzikale begeleiding van rituelen en ceremonieën, alsook van dansperformances die meer op ontspanning zijn gericht. Dit instrument is dus absoluut onmisbaar in de muziek- en danscultuur van subsaharaans Afrika. In de instrumentenkunde worden veltrommels op basis van hun vorm in verschillende categorieën ingedeeld. Een trommel kan open of gesloten zijn, enkel- of dubbelvellig. Men onderscheidt cilindrische, bekervormige, vatvormige, zandlopervormige en conische trommels. De meest voorkomende trommelvorm in subsaharaans Afrika is de cilindrische trommel. De collectie veltrommels van het KMMA is de meest uitgebreide ter wereld voor wat betreft Midden-Afrika en geldt daarom als een belangrijke referentie voor onderzoek. Recent werd de collectie als basis en vertrekpunt genomen voor een kritische evaluatie van de geldende classificatie van muziekinstrumenten. Dit gebeurde in het kader van het Europese project Musical Instrument Museums Online (MIMO), dat de ontsluiting van de collecties van 11 musea als doel heeft. Twee nieuwe types cilindrische trommels werden toegevoegd aan de internationaal erkende classificatie van Von Hornbostel en Sachs. De vaasvormige yolo-trommel van bij de Kuba uit Congo en de cilindrisch-conische entenga-trommel uit Burundi staan voortaan duidelijk gemarkeerd op de wereldkaart van muziekinstrumenten. De ontsluiting van de collectie muziekinstrumenten van het KMMA is dus geen afgesloten verhaal maar tot op vandaag worden nog nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen gedaan.

De ‘functionele’ kunst van de herdersvolkeren van de Omo-vallei

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
De dorre laagvlakten langsheen de benedenloop van de Omo-rivier in het zuidwesten van Ethiopië worden bewoond door verschillende volkeren die Nilotische, Koesjitische, Surmische en Omotische talen spreken. Hun materiële cultuur is in menig opzicht opmerkelijk te noemen. De aard en vormgeving ervan is sterk bepaald door de levenswijze van de Omo-volkeren. Deze wordt rijk geïllustreerd aan de hand van de collectie etnografische objecten die het KMMA bezit uit deze regio. Door de intense onderlinge contacten en de gedeelde passie voor vee hebben de diverse herdersvolkeren in de Omo-vallei heel wat kenmerken gemeen. Ze kweken vooral runderen, schapen en geiten. Het vee is niet alleen een belangrijke voedingsbron om het voortbestaan van de groep in moeilijke tijden te verzekeren, het is ook een betaalmiddel om bepaalde rechten te verwerven. Het basispakket van de bruidsschat bijvoorbeeld bestaat uit vee. Veebezit bepaalt in grote mate de sociale status. De Omo-vallei wordt regelmatig geteisterd door lange periodes van droogte. De wisselvalligheden van de natuur nopen de herdersvolkeren regelmatig tot migraties in functie van de overlevingskansen van hun vee – en dus van zichzelf. Waar mogelijk wordt ook aan landbouw gedaan. De beoogde diversificatie van voedingsbronnen maakt een essentieel deel uit van de overlevingsstrategie. In semi-nomadische maatschappijen is vanuit functioneel oogpunt geen ruimte voor omvangrijke en zware voorwerpen. Het volledige huisraad van een gezin moet door één of twee lastdieren vervoerd kunnen worden. Die beperking op hun materiële cultuur betekent echter niet dat de Omo-volkeren hun voornaamste voorwerpen zouden verwaarlozen of minachten. Integendeel, elk voorwerp wordt met de meeste zorg vervaardigd en in die optiek kunnen we spreken van een ‘functionele’ kunst. Veel aandacht wordt besteed aan het lichaam dat het voornaamste middel is voor de uitdrukking van identiteit. Aan de hand van de haartooi, de kledij en lichaamsversieringen wordt de identiteit van individuen visueel kenbaar gemaakt.

Persona. Maskers uit Afrika

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
Veel bevolkingsgroepen uit subsaharaans Afrika gebruikten, en gebruiken soms nog steeds, maskers voor rituele, politieke of feestelijke doeleinden. Het ene doel sluit het andere overigens niet altijd uit. Het masker moet worden beschouwd als een geheel dat zowel het object omvat – het eigenlijke masker – als de danser, zijn kostuum en de totale visuele manifestatie. Vandaag zijn de maskers in onze musea verworden tot ‘levenloze’ objecten, doorgaans uitsluitend vertegenwoordigd door in hout gebeeldhouwde gezichten. Veralgemenend kunnen we stellen dat masker ontworpen zijn om het gelaat en de identiteit van de dragers te verbergen. Daarnaast echter onthullen de maskers, met name door hun stilistische kenmerken, informatie over de identiteit van de bevolkingsgroepen die ze in scène brachten tijdens specifieke ceremonies. De samenlevingen die maskers creëerden en gebruikten, beschouwden ze als complexe en levende persoonlijkheden. De meerduidigheid van de term ‘persona’ – de titel van een tentoonstelling in het KMMA in 2009 – vat hun karakteristieken mooi samen. Deze oude Latijnse term heeft immers zowel betrekking op de theateracteur, op de rol die hij speelt als op het door hem gedragen masker. Maskers werden in tal van contexten gebruikt. In meerdere West-Afrikaanse landen worden ze nog steeds aangewend om bovennatuurlijke wezens op te roepen: goden, natuurgeesten en voorouders. Toch blijkt dat ze steeds vaker een ludieke rol spelen. Dit is ook het geval in Congo bij de enkele bevolkingsgroepen die de maskers nog laten dansen. De hier voorgestelde selectie toont representatieve voorbeelden van een aantal functies die maskers gewoonlijk vervullen: heksenjager, beschermer van de oogst en van het dorp, opvoeder tijdens de initiatieperiode, handhaver van de politieke macht, begunstiger van de vruchtbaarheid, vertegenwoordiger van een bovennatuurlijke wereld, begeleider van de zielen, wraaknemer, grappenmaker, enz.

De foto’s van Herzekiah-Andrew Shanu

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
De uit Nigeria afkomstige Herzekiah-Andrew Shanu (1858-1905) volgde een lerarenopleiding aan de Church Missionary Society en gaf enkele jaren les in de lagere school van Lagos. In 1884 trad hij in dienst bij de Association Internationale du Congo, waar hij negen jaar op de administratie werkte. Hij beëindigde zijn loopbaan ten dienste van de Onafhankelijke Congostaat als onderdistrictscommissaris in Boma. Shanu was in alle opzichten een bijzonder man, maar hij staat vooral bekend om zijn foto’s die een episode vertellen uit de geschiedenis van Onafhankelijke Congostaat. In 1893 zei hij de administratie vaarwel om zich toe te leggen op zijn eigen zaak. Het ging hem al snel voor de wind dankzij activiteiten zoals hoteluitbating, fotografie, verkoop van voedingsmiddelen, confectie en wasserij. Shanu reisde ook naar Europa en bezocht België, Frankrijk, Duitsland en Engeland, wat in die tijd uitzonderlijk was voor een Afrikaan. In 1894 bezocht hij naar alle waarschijnlijkheid de Wereldtentoonstelling van Antwerpen. Hij ontving ook een uitnodiging van de Société belge d’études coloniales en gaf enkele lezingen in Brussel, voor de Cercle royal africain, en ook in Tienen. Tijdens zijn verblijf in België maakte hij kennis met luitenant Charles Lemaire. Later, in Congo, ontmoetten beide mannen elkaar opnieuw. De notities van Lemaire verhalen de ontboezemingen en indrukken van Shanu die, in de ogen van Lemaire, een “intiem contact had met de mensen van zijn ras”. Tijdens de anti-Leopoldcampagne van Edmund D. Morel en de Congo Reform Association kwam Shanu in contact met Morel en bezorgde hem informatie, onder meer over aan de gang zijnde processen. Door zijn betrokkenheid in deze zaak werd Shanu uitgestoten uit de Europese gemeenschap van Boma. Dit leidde tot het faillissement van zijn handelsactiviteiten en allicht ook tot zijn zelfdoding in september 1905. Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika bewaart een zestigtal aan Shanu toegeschreven foto’s onder de vorm van glasplaten en clichés.

De etnografische veldfoto’s van Auguste Bal

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
Auguste M. Bal was territoriaal agent in het district Bangala van het voormalig Belgisch Congo. Bal toonde een grote interesse voor de cultuur van de Mbuja, de Ngombe en andere volkeren die in het district leefden. Hij was een uitstekend waarnemer die nauwkeurige en waardevolle informatie optekende. Het museum bezit 142 etnografische veldfoto’s van Bal, die een waardevolle bron zijn voor studies over de Congolese provincies Equateur en Mongala. Eind 1931 werd aan lokale ambtenaren in Congo gevraagd om vuurmakers uit verschillende gebieden te verzamelen en die op te sturen naar het Museum van Belgisch Congo in Tervuren. De vraag kwam van Joseph Maes die toen hoofd van de afdeling Volkenkunde was. Auguste Bal reageerde meteen en stuurde in januari 1932 een set vuurmakers op, samen met een tekst van drie pagina’s over de verschillende aspecten van het vuur maken bij de Lobo. De nauwkeurigheid van deze informatie zette Maes er toe aan meer inlichtingen op te vragen bij Bal, over de tradities en gebruiken van de verschillende volkeren in het district Bangala. De enquête over vuurmakers betekende voor Bal het begin van een lange correspondentie met verschillende museumconservators en hij groeide uit tot een nauwe medewerker van het museum. Hij verzamelde tal van legenden en verdiepte hij zich in de geschiedenis van verschillende bevolkingsgroepen. Hij beschreef ook rituelen en dansen en noteerde zorgvuldig basisgegevens over etnografische voorwerpen. Hij verzamelde relatief weinig – een dertigtal – etnografische objecten voor het museum, maar had een belangrijke bijdrage tot de ontwikkeling van de etnografische documentatie over een uitgestrekt gebied in Congo.

Armand Hutereau als etnomusicoloog

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
Tijdens de expeditie die Armand Hutereau (1875-1914) tussen 1911 en 1913 ondernam voor het Museum van Belgisch Congo verzamelde hij tal van muziekinstrumenten. Hij maakte ook muziekopnamen en legde dans en muziek vast op film. Ook al was Hutereau geen professionele etnomusicoloog, toch hebben zijn open geest, zijn pragmatische aanpak en zijn zin voor nauwkeurige documentatie geleid tot een schat aan gegevens en objecten. Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika bezit in totaal 642 muziekinstrumenten die door Hutereau werden verzameld. Sommige muziekinstrumenten vormen materiële getuigen van eeuwenoude tradities. Bij andere zien we de bekwaamheid van sculpteurs en instrumentenbouwers die zich aanpasten aan de smaak van Europeanen en hun voorkeur voor gedecoreerde kunstvoorwerpen. Hiervan getuigen mooi gedecoreerde hoorns, en harpen met ivoren hals van bij de Mangbetu. Hutereau maakte 254 wassen rollen met geluidsopnamen in het gebied van de Ubangi en de Uele. Deze wassen rollen werden recentelijk gedigitaliseerd in het Etnologisch Museum van Berlijn. Hij was ook één van de eersten om bewegende beelden van de inheemse bevolking vast te leggen op nitraatfilm. Hutereau’s reisgezel Vandenbrouck monteerde deze beelden tot in totaal 80 filmfragmenten, die vandaag bewaard zijn in de vorm van 7 zwartwit filmrollen. De films laten scènes zien uit het dagelijkse leven. We zien mannen die touw maken of spelletjes spelen, vrouwen die deeg kneden of koken, kuddes olifanten die een dorp naderen, een kano die aanmeert en gezinnen die naar de kerk gaan. Een Europeaan reist door het land met een grote groep dragers. Elke filmrol bevat fragmenten waarin muziek wordt gemaakt. Voor de lens van Hutereau speelt een man op een spleettrom en een danser wordt begeleid door xylofoonspel. Een chef danst op ritmisch gezang en we zien dansende vrouwen in lange jurken. Een oprukkende militaire fanfare laat duidelijk de Europese invloed zien.

De lantaarnplaatjes van Henry Morton Stanley

Tentoonstellingen Permanente expo's
Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand
De collectie van Henry Morton Stanley bevat een zeldzame reeks van 63 lantaarnplaatjes, een deel van de memorabilia die Denzil M. Stanley in 1954 heeft geschonken aan het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika ter nagedachtenis aan zijn vader, Henry Morton Stanley (1841-1904), de beroemde ontdekkingsreiziger die Midden-Afrika doorkruiste. Lantaarnplaatjes werden lang geleden al gebruikt om afbeeldingen te tonen. In de 19de eeuw ging men lantaarnplaatjes vooral gebruiken in het onderwijs. Zo een lantaarnplaatje bestaat uit twee dunne glasplaatjes waartussen een afbeelding geklemd zit. Aanvankelijk werden dunne kleurlaagjes met de hand op de glasplaatjes aangebracht. Door de ontwikkeling van het procedé met droge platen en het gebruik van sterker licht, werd het mogelijk om foto’s – en in het geval van Stanley ook fotografische en gegraveerde reproducties – te projecteren. Het plaatje zat in een lantaarn en er werd gaslicht door gestuurd om de afbeelding te projecteren voor het publiek. Stanley liet de lantaarnplaatjes zien tijdens zijn voordrachten, net zoals we dat vandaag doen met een dia- of PowerPointpresentatie. Om de verkoop van zijn publicaties te financieren, gaf hij regelmatig lezingen aan zowel genootschappen van geleerden als op professioneel georganiseerde tournees, waarmee hij veel succes oogstte. Dit bracht Stanley van Groot-Brittannië tot in Australië en Nieuw-Zeeland, en in de jaren 1890 doorkruiste hij de hele VS. Stanley was heel bedreven in het projecteren van de lantaarnplaatjes. Niet alleen kon hij er de aandacht van het publiek mee vasthouden en zijn reisverhalen mee onderbouwen, de plaatjes kwamen ook tegemoet aan het verlangen van de toehoorders naar tastbaar exotisme. Ze beelden de meeste ontdekkingsreizen van Stanley af: van de zoektocht naar Livingstone in 1871-1872 tot de redding van Emin Pasha in 1887-1890. De voor ‘thuisreizigers’ bedoelde plaatjes schetsten de gebruikelijke stereotiepen en propaganda die op dat moment gangbaar waren in de verschillende koloniale grootsteden en bij hun publiek. Omdat lantaarnplaatjes fragiel zijn, zijn er momenteel nog slechts weinig te vinden. Vandaag worden ze beschouwd als een uiter
71 evenement(en) gevonden (1 tot 50)