Solotentoonstelling Jan Demeulemeester | My Americas

Amerika. Alles komt van daar. Of toch het gros van wat kunstschilder Jan Demeulemeester al zijn hele leven in de greep heeft. Als kind waren het cowboys en indianen, Tarzan en Winnetou, boksers en hardlopers, zwemmers en ongelooflijke trompettisten, zangers en katoenplukkers. Houten huisjes met veranda’s, waarop magere zwarten en Hillbillies weergaloze muziek zitten te maken. Die muziek - alles van voor de jaren 1960: bluegrass, gospel, blues, rock and roll, rockabilly - zit de tiener als gegoten. Ze laat hem nooit meer los. Het Amerikaanse zuiden brengt ook andere geluiden: de speeches van dr. Martin Luther King, de barbaarse brutaliteit van de KKK ... De civil rights movement maakt een diepe indruk en vormt zijn politieke kijk op de wereld.

En toch, wanneer Demeulemeester eind jaren ‘70 begint te tekenen en te schilderen, speelt de Amerikaanse beeldende kunst geen rol van betekenis in zijn werk. Naakten, stillevens, inkt op papier. Later volgen olieverf en doek, al blijft zijn echte sterkte het werken op papier. In 2005 maakt Jan Demeulemeester een bepalende sprong: hij verhuist naar Tunesië, het licht achterna. Daar ontwikkelt hij een door en door mediterrane stijl: helder, kleurrijk, uitbundig.

Vanuit Tunesië reist hij in 2019 naar the deep south, zijn muzikale helden achterna. Hij keert terug, dronken van de indrukken maar met een nuchter inzicht: de mediterrane stijl waar hij zich al bijna 20 jaar zo elegant in uitdrukt, zal niet werken voor zijn beeldverslag van de reis. Wat nu? Opeenvolgende lockdowns scheppen zeeën van tijd. Zeeën van tijd brengen het antwoord. My Americas zal bestaan uit werken op doek, in olieverf. En uit tekeningen op papier. Allemaal gebaseerd op foto’s van de reis. Geen modernistische elementen meer, ontsproten uit zijn eigen verbeelding. Wel realistische straatbeelden, loepzuivere perspectieven en portretten van muzikanten. Het werk van Jan Demeulemeester is - op slag, lijkt het wel - veel meer hedendaags.

In My Americas zit evenveel Jan Demeulemeester als Amerika. De serie ontstond in Tennessee, Mississippi en Louisiana, VS, werd aangevat in Carthago (Tunesië) en in België verder afgewerkt. Dit artistieke keerpunt valt samen met zijn definitieve terugkeer naar België. My Americas is zowel eindpunt als nieuw begin.